W ostatnich dziesiątkach lat mamy do czynienia z zalewem informacji medycznych, pseudomedycznych, popularnonaukowych płynących z internetu. Jak je czytać? jak interpretować? na czym się oprzeć podejmując decyzje dotyczące badań diagnostycznych lub leczenia? potrzebujemy systematyzacji wyników badań naukowych i zaleceń, na których oprzemy nasze rozumowanie medyczne. Te same pytania zadają sobie decydenci ochrony zdrowia i płatnicy np. ubezpieczenia zdrowotne. Dla nich ważna jest skuteczność terapii, skrócenie czasu leczenia i osiąganie jak najlepszych rezultatów klinicznych w medycynie naprawczej oraz w podejmowaniu działań profilaktycznych.

Jednym z ważnych narzędzi jest EBM, czyli medycyna oparta na faktach, która pozwala na odróżnianie informacji bardziej od mniej wiarygodnej, rozumienie języka badań naukowych, przedstawia informacje przydatne w pracy lekarza i pacjenta, jest wsparciem dla każdego lekarza w podejmowaniu decyzji leczniczych. Dzięki EBM każdy może podjąć potwierdzoną badaniami naukowymi decyzję, a nie opierać się na informacjach z forum internetowego, zasłyszanych od innych lub dostarczanych przez przemysł pseudofarmaceutyczny nastawiony na maksymalizację zysku. Badania naukowe oparte na EBM ustalają cel badania, jego punkty końcowe, metodykę, wykorzystują grupy odpowiednio dobranych do badania pacjentów, grupę kontrolną stosującą placebo bez testowanego leku), a lekarz prowadzący nadzór merytoryczny nad badaniem nie wie, która grupa otrzymuje lek, a która placebo /metoda podwójnej ślepej próby/. Wyniki każdego badania są opracowywane statystycznie i dopiero istotność statystyczna /P<0,05/ pozwala na wyciągnięcie wniosków i ustalenie zaleceń. Zebrane wyniki wielu badań są podstawą do opracowywania przez towarzystwa naukowe lub grupy ekspertów zaleceń i wytycznych obowiązujących lekarzy. Niestety, wytyczne i zalecenia towarzystw naukowych nie przekładają się na ich finansowanie w systemie publicznej ochrony zdrowia. ......

EBM zadaje precyzyjne pytanie kliniczne np. ocena skuteczności jakiegoś leku, następnie wyszukuje dane z badań naukowych, przeprowadza ich selekcję, ocenia wiarygodność, przydatność, opracowuje, standaryzuje i ustala oparte na tych wszystkich działaniach zalecenia dla lekarzy. Badania są często wieloletnie, wielostopniowe i bardzo skomplikowane. Ten proces trwa nieustannie, dlatego zalecenia ulegają co jakiś czas zmianie po publikacji wielu zebranych wyników badań naukowych i po konferencjach ekspertów medycznych opracowujących tzw. wytyczne postępowania dla lekarzy. Wytyczne mówią nam,że w danej grupie pacjentów ten konkretny lek był skuteczny, korzyść z jego stosowania przeważała nad ryzykiem (ryzyko jest zawsze!), miał takie a nie inne objawy niepożądane i skutki uboczne, określa się dawkę terapeutyczną i kontrolne badania w czasie leczenia. Czyli - skutecznośc w pewnej grupie chorych, a nie zawsze i u wszystkich. Taka jest medycyna .....

Wszystko to ma na celu ustalenie wiarygodnych i skutecznych metod leczenia, z maksymalną korzyścią dla chorego. Opracowywane wytyczne są dla lekarzy podstawą do podjęcia decyzji, podstawą a nie bezdyskusyjnym zaleceniem, dlatego że lekarz musi to zalecenie odnieść do konkretnego pacjenta np. antybiotykiem pierwszego rzutu w leczeniu jakiejś infekcji bakteryjnej jest amoksycylina, ale czy lekarz zastosuje ją u pacjenta jeśli ten zgłosi uczulenie na amoksycylinę? nie, lekarz wybierze lek drugiego lub trzeciego rzutu modyfikując terapię, dostosowując dawkę leku do stanu pacjenta, jego obciążeń zdrowotnych, stosowanych innych leków. 

Tak więc, nie pogaduszki w necie, nie Goździkowa, nie coś gdzieś zasłyszane. Gdyby obserwacje objawów u każdego z nas mogły być drogowskazem w leczeniu musiałyby być IDENTYCZNE u wszystkich ludzi, zawsze, wszędzie, w każdym przypadku, a my nie moglibyśmy się od siebie różnić w najmniejszym stopniu, robić codziennie w tej samej chwili to samo, pracować w tym samym miejscu, w tym samym czasie, mieć tych samych przodków itd. Nie jesteśmy identyczni, nie robimy tego samego, nie mieszkamy wszyscy w tym samym miejscu - jesteśmy WSZYSCY RÓŻNI - dlatego nie możemy się sugerować obserwacjami innych i dlatego medycyna wprowadziła EBM, by starać się pomimo dzielących nas różnic, znaleźć wspólne cechy służące do jak najskuteczniejszego leczenia.

Wiemy, że nie ma badań idealnych, wszystkie mogą być obarczone błędem, dlatego nieustannie trwają prace zmierzające do opracowania takich schematów EBM, by błąd był jak najmniejszy.