Wydrukuj tę stronę

Szyszynka

Szyszynka, to mała struktura położona w międzymózgowiu, ma kształt szyszeczki pinii i wielkość ok. 10 mm.

Cechą charakterystyczną szyszynki są widoczne u ok. 40% osób w młodym wieku w badaniach obrazowych złogi węglanu wapnia i hydroksyapatytu, które są nazywane piaskiem szyszynki. Zwapnienie o średnicy powyżej 10 cm może nawet sugerować guza szyszynki.

 

                                                                                                   

http://www.gammaknifeindonesia.com/en/pineal-tumor/
Guz szyszynki - zaznaczony strzałką (źródło: http://www.gammaknifeindonesia.com/en/pineal-tumor/)

                           Szyszynka wydziela hormon zwany melatoniną, która bierze udział w utrzymaniu rytmów dobowych, w procesach dojrzewania i wpływa na układ immunologiczny oraz procesy antyoksydacyjne. Poza tym ułatwia zasypianie, rytm sen-czuwanie, wpływa na ciśnienie tętnicze, wydalanie przez nerki, metabolizm kości, metabolizm, a nawet udowodniono jej wpływ na wzrost nowotworów. Poprzez liczne receptory dla melatoniny, może ona wpływać na pracę wielu narządów: jajniki, nerki, nadnercza, przysadkę, siatkówkę oka i układ immunologiczny.

Syntezę melatoniny reguluje tzw.  główny oscylator okołodobowy (nadrzędny zegar biologiczny) położony w podzwgórzu, którego aktywność jest sprzężona z warunkami zewnętrznego oświetlenia - jest hormonem sygnalizującym ciemność.  Stąd wydzielanie melatoniny jest zsynchronizowane z rytmem dzień-noc. Melatonina należy do jednych z najstarszych cząsteczek biologicznych tzw. sygnałowych występujących u organizmów żywych, można ją spotkać w komórkach bakterii i organizmów jednokomórkowych, a nawet roślin. U ssaków jej maksymalne stężenie w rytmie dobowym występuje nad ranem. 

Najczęstszą chorobą szyszynki są guzy, częściej występujące u dzieci, mogą być wrodzone lub nowotworowe, oponiaki i naczyniaki oraz przerzuty nowotworowe.

Objawy mogą być różne, w zależności od położenia i rozmiaru guza (efekt masy) np. bóle głowy, wymioty, zaburzenia widzenia. Czasem mogą spowodować przedwczesne dojrzewanie u dzieci z powodu wydzielania gonadotropiny kosmówkowej. 

Leczenie zależy od rodzaju, wielkości guza, objawów chorobowych i obejmuje leczenie operacyjne, radioterapię i chemioterapie.